De oranje os: een nieuw stadsicoon?
Ontwerper openbare ruimte bij de gemeente Oss
Ontwerper openbare ruimte bij de gemeente Oss
De Poort van Oss en Het Kromme Zwaard behoren zonder twijfel tot de meest herkenbare objecten van de stad. Ontwerper van de twee rotondekunstwerken is Sjef Hoogstede, die het gekromde zwaard samen met zijn collega Julie Wulfhorst ontwierp. Als het aan dit duo ligt, wordt een nieuw werk van hun hand ook onbetwist stadsicoon: de oranje os op De Wal.
Kinderen die bij hun ouders aandringen om naar de opvallende verschijning te gaan. Jong en oud die bij het dier afspreken. En lefgozers die selfies maken op de kop van de drie meter hoog. Dat is wat Sjef en Julie voor ogen hebben met de oranje os, meer speelobject dan kunstwerk. Een naam hebben ze nog niet. “Die mogen basisschoolleerlingen bedenken”, zegt Sjef. “En de os krijgt vast en zeker nog een tweede titel, die vooral in de volksmond gebruikt zal worden.”
‘Alles kwam samen’
Sjef en Julie presenteerden hun ontwerp onlangs in het gemeentehuis tijdens een bewonersbijeenkomst over het Walkwartier. Voor de oorsprong van de os gaat Julie een jaar of vier terug in de tijd. “We wilden graag iets voor kinderen toevoegen in het centrum. Een derde speelelement, naast de watertafel op de Heuvel en de zandbakken die voorheen op het Walplein stonden. Een toestel vergelijkbaar met De Das in natuurgebied Herperduin. De exacte locatie? Die moest nog worden bepaald.”
“En toen kwamen de plannen van het Walkwartier op tafel”, vervolgt Sjef. “Dat leek ons de perfecte plek. We zijn toen met ons idee naar stadsontwerper Martin Hagreis gegaan en later naar Buro Lubbers. In hun ontwerp voor de openbare ruimte stond al een bijzonder element getekend op De Wal. Zo kwam alles samen.”
Ontwerper openbare ruimte bij de gemeente Oss
Inspiratie uit Arnhem en Kopenhagen
Arnhem heeft een rood aardvarken. Kopenhagen heeft een geel konijn. Geïnspireerd door deze viervoeters, krijgt Oss dus een oranje os. “Een dier spreekt kinderen aan”, legt Julie de keuze uit. “En welk dier symboliseert onze stad? Er is er maar één. Toen we begonnen met het schetsen van het stierenlichaam, kwamen we al snel uit bij een liggend beest – er mag immers geen rotzooi onder. Maar wel een beest dat over de stad waakt. Kijk maar naar zijn linker voorpoot, die staat in de starthouding. We begonnen met realistische vormen, maar tijdens de massastudie evolueerde het naar een vrije vorm met ballen. Speels en stoer. En een os met ballen… dat is ook gewoon grappig.”
Klimmen, glijden en trekken
Het speelobject wordt drie meter hoog en zevenenhalve meter lang, met een rubberen valoppervlak eromheen. In de kleur van stadsmascotte Osje, en gemaakt van PIR-schuim rondingen met daarover een polyester laag die is versterkt met glasvezel. “Natuurlijk voldoet de os straks aan alle eisen van een speeltoestel, is het vandalisme-proof en bevat verschillende speelelementen”, vult Julie aan. Zij maakt tijdens de ontwerpfase handig gebruik van haar ervaring als vormgever van speelvoorzieningen. “Kinderen kunnen erop klimmen, van zijn staart glijden en als ze aan zijn neusring trekken, lichten de ogen op. Ook zit er verlichting in de hoorns. Fluisteren ze iets in z’n oor? Dan horen vriendjes en vriendinnetjes het uit zijn kont.”
Ontwerper openbare ruimte bij de gemeente Oss
Aanbesteding
De oranje os is veelbesproken sinds de lancering. Vooral op een positieve manier, maar soms ook negatief. Dat deert de ontwerpers niet. “Het hoort erbij”, zegt Sjef. “Het speelobject leeft in ieder geval. Dat is het allerbelangrijkste. Wanneer het officieel wordt onthuld? Pas als één van de laatste elementen van het Walkwartier. De eerstvolgende stap is de aanbesteding voor de bouw. Zodra de maker bekend is, nemen we jullie daar zeker mee naartoe. Wordt vervolgd!”